Amsterdamse Kroonlantaarn / Hollands historisch

NIET MEER LEVERBAAR

Eind negentiende eeuw werd ook de gaslantaarn met de keizerskroon opgesierd. De zogenaamde kroonlantaarn uit 1883 was een gietijzeren mast met ronde voet met daarop een vierkante lantaarn met keizerskroon. Deze feestelijke toon werd ingegeven door een trots op de stad zelf: Amsterdam was hoofdstad en onderging een nieuwe periode van economische groei. Hoe mooi de lantaarn zich in het stadsbeeld voegde is te zien op oude foto's van Jacob Olie en George Hendrik Breitner. Bij de elektrificatie van de openbare verlichting begin deze eeuw werden de lantaarns omgebouwd. Veel kroonlantaarns werden toen vervangen door Ritter-lantaarns. De laatste kroonlantaarn stond in de jaren '50 aan de Kostverlorenkade.

Amsterdamse kroonlantaarn uit 1883. Statige koperen armatuur met glazen dak en met keizerskroon. Geproduceerd na de uitgebreide studie van de originele authentieke exemplaar en op basis van de bouwtekeningen van de de Bureau Monumenten & Archeologie van de Gemeente Amsterdam. Een speciale dank aan de Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad, Kroonlantaarn Comité te Amsterdam en de Bureau Monumenten & Archeologie te Amsterdam voor de welwillende ondersteuning in dit project. De lantaarn is geheel van koper gemaakt en gaat dus gegarandeerd langer dan 50 jaar mee. Koperen lantaarns worden vooral aan de kust geplaatst, omdat koper zeer goed bestand is tegen een agressief milieu. Daardoor zijn ze ook niet onderhoudgevoelig. De armatuur is vierkant en gemonteerd op een zwartgelakte stalen sieronderstel. Fronten geprofileerd en voorzien een keizerskroon bovenaan en aan één zijde  van een bedieningsdeur. Oorspronkelijk is ontworpen voor de straatverlichting in Stad Amsterdam. Beglazing bestaat uit helder vensterglas. Uitgerust met porseleinen fitting E27.  Afmetingen komt exact overeen met de origineel. Standard opgespoten geleverd. Mast niet inbegrepen maar kan hierover afspraken gemaakt worden. Leverbaar vanaf juni 2006.

Zie meer over de Amsterdamse Kroonlantaarn: www.kroonlantaarn.nl

Naam:         Amsterdamse kroonlantaarn

Materiaal:   koper

Maat :         hoogte zonder onderstel - in verschillende afmetingen mogelijk   

Opties:        slagvast Lexaan beglazing, monumentaal glas

                   gelakt groen of zwart met een apart kroonkleuring met goud

Fitting:        E27

Lichtbron:   gloeilamp of spaarlamp max. 100w

Prijs lantaarn: op aanvraag

Losse keizerskroon: op aanvraag

Aflevering: franco thuis in Nederland

                * Bij afname van grote hoeveelheden (gezien de ambachtelijke achtergrond een relatief begrip), kunnen we speciale prijzen overeenkomen.
 

Contact:     E-mail

Gelieve bij het prijsaanvraag te vermelden volledige naam (en), adres en telefoonnummer.

NIET MEER LEVERBAAR

 

Geschiedenis Keizerskroon

Amsterdam is de stad onder de keizerskroon. In de late Middeleeuwen was men hier bijzonder trots op, want het was een teken van grote uitverkiezing boven de andere steden. Zelfs toen Amsterdam in de zeventiende eeuw een republikeinse handelsstad was, hield men de keizerskroon op het stadswapen in ere. Men plaatste de kroon op de hoogste toren van de stad: de Westertoren. Om die manier droeg Amsterdam de kroon van Europa: het was de stad die belangrijk was, niet de Prins van Oranje.

Op 11 februari 1489 schonk landsheer Maximiliaan van Oostenrijk Amsterdam het recht de kroon van het Heilige Roomse Rijk op het stadswapen te dragen, uit dankbaarheid voor de gulle ontvangst die Maximiliaan drie jaar eerder had genoten bij zijn bezoek aan de stad en uit dank voor de royale hulp met schepen en geld die de stad de keizer verleende. De stad was er trots op. Dat werd nog zo gevoeld in de zeventiende eeuw. Amsterdam was al lang een machtige handelsstad in een inmiddels protestant land, dat in 1648 bij de vrede van Münster ook formeel het Heilige Roomse Rijk zou verlaten. Maar toen keizer Rudolf II zijn kroon een nieuwe vorm liet geven, haastte Amsterdam zich ook die nieuwe versie te gaan voeren. Sindsdien staat de Rudolphinische keizerskroon op het stadswapen. Het is deze keizerskroon die sinds 1638 op de Westertoren prijkt. De kroon op de Westertoren is van hout bekleed met lood. De banden zijn van koper, de 750 parels van glas. In 1988 werd de kroon op de Westertoren in de kleuren van de kroon van het 19de-eeuwse stadswapen geschilderd, eigenlijk heraldisch onjuist (rood, geel en blauw).

Het wapen van de stad Amsterdam bestaat uit een rood schild met een zwarte "paal" met drie Andrieskruizen. De kruizen worden toegeschreven aan de Heren van Persijn, de voorgangers van de Heren van Aemstel. De keizerskroon daar bovenop dateert van 1489 - de twee leeuwen zijn toegevoegd in de 16de eeuw. Hier is het laat-19de-eeuwse stadswapen afgebeeld dat nog steeds wordt gebruikt wordt. Het devies onder het wapen dateert uit 1946 en is verleend door Koningin Wilhelmina.

Niet alleen op de Westertoren, maar ook op andere plaatsen in de stad kan men de keizerskroon aantreffen. Op openbare gebouwen, maar bijvoorbeeld ook op gevelstenen. Een voorbeeld is de gevelsteen met het stadswapen op een muur van het vml. Burgerweeshuis (thans Amsterdams Historisch Museum) op de Nieuwezijds Voorburgwal - in de heraldisch juiste kleuren.

De keizerskroon is dus op veel plaatsen in de stad te zien. Eind negentiende eeuw werd ook de gaslantaarn met de keizerskroon opgesierd. De kroonlantaarn uit 1883 was een gietijzeren mast met ronde voet met daarop een vierkante lantaarn met keizerskroon. Deze feestelijke toon werd ingegeven door een trots op de stad zelf: Amsterdam was hoofdstad en onderging een nieuwe periode van economische groei.

Jan van der Heyden

 

Kroonlantaarn

 

Amsterdamse lantarn

Amsterdam

 

Tbilisi

Tbilisi

 

Lantarenportaal